آرشیو دروس شفا استاد محمد حسین حشمت پور 95-94

موضوع: در بین حرکت کمّی و حرکت کیفی و حرکت إینی و حرکت وضعی کدام یک بر دیگری تقدم دارد/ فصل 9/ مقاله 4/ فن 1/ طبیعیات شفا.

فصل فی الحرکه المتقدمه بالطبع و فی ایراد فصول الحرکات علی سبیل الجمع (1) [1]

در این فصل همانطور که از عنوانش پیدا است دو مطلب وجود دارد:

مطلب اول: در اقسام حرکات که چهار تا بودند کدام یک بر دیگری تقدم دارند؟

توضیح: بیان شد حرکت به چهار قسم تقسیم می شود که عبارتند از حرکت کمّی و حرکت کیفی و حرکت إینی « و مکانی » و حرکت وضعی. البته قبلا گفته شد که مرحوم صدرا حرکت جوهری را هم اضافه می کند ولی مصنف آن را نفی می کند بنابراین در نظر ایشان حرکات تقسیم به چهار قسم می شوند. از بین این چهار حرکت، کدام یک بر دیگری تقدم دارد؟ ابتدا باید بررسی کرد که مراد از تقدم چه نوع تقدمی است بعداً وارد بحث شد که کدام یک مقدم است.

بیان مراد از تقدّم: تقدم دارای اقسام مختلفی است که عبارتند از تقدم بالمکان، بالزمان، بالشرف، بالوضع، بالطبع، بالعلیه. اما مراد از تقدم در اینجا تقدم بالطبع است. تقدم بالطبع به دو صورت تعریف می شود « که تعریف دوم ملحق به تعریف اول می شود ولی از نظر عبارت فرق دارد »:

ص: 1